Ραγιάδες ή ελεύθεροι;

Ήρθε κι άλλη μια 25η Μαρτίου. Για άλλη μια φορά θα απαγγείλουμε ποιήματα και θα παρελάσουμε, νιώθοντας περήφανοι για τους προγόνους μας που αγωνίστηκαν για να ζούμε ελεύθεροι και περήφανοι κι όχι υπόδουλοι χωρίς δικαιώματα.

Κι έπειτα, μετά την παρέλαση, θα γυρίσουμε ως εκεί που έχουμε αφήσει τ’ αμάξι περπατώντας στο δρόμο, γιατί στο πεζοδρόμιο φυσικά μπορεί να χωρέσει μόνο γάτα. Ώσπου να φτάσουμε στο αυτοκίνητο θα είμαστε μέσα στο άγχος, εγώ σπρώχνοντας το ένα παιδί μπροστά μου, ενώ ο σύζυγος σπρώχνει το άλλο, γιατί δε μπορούμε φυσικά να περπατάμε δίπλα-δίπλα, χέρι-χέρι, τόσο στενοί είναι οι δρόμοι. Δίπλα μας θα περνούν ξυστά τ’ αυτοκίνητα κορνάροντας αγανακτισμένα γιατί τολμούμε να κινούμαστε στο χώρο που δικαιωματικά τους ανήκει.

 

Κι εμάς; Ποιος χώρος μας ανήκει όταν δεν κρατάμε το τιμόνι; Κανείς φυσικά. Θα πρέπει βιαστικά να κάνουμε στην άκρη, τρέχοντας να χωθούμε ανάμεσα στα παρκαρισμένα αυτοκίνητα μόλις ακούμε κινητήρα πίσω μας, κι έπειτα, πάλι βιαστικά να ξεμυτίσουμε για να προλάβουμε λίγα μέτρα ώσπου να περάσει ο επόμενος οδηγός, κι ο επόμενος, και τόσοι άλλοι. Έπειτα, στη γωνία, θα πρέπει να περιμένουμε με τις ώρες, γιατί δε μπορούμε να περάσουμε απέναντι αν δε φιλοτιμηθεί κάποιος οδηγός να μας αφήσει, γνέφοντας με το χέρι. Κι εμείς θα πρέπει να τρέξουμε βιαστικά, για να μην τον καθυστερήσουμε πολύ, γνέφοντας κι «ευχαριστώ» που μας άφησε να περάσουμε.

Θυμάμαι αμυδρά κάτι αποσπάσματα που διαβάζαμε κάποτε στο σχολείο για τους κολλήγους και την καταπίεση που ζούσαν, που (ανάμεσα σε πολλά άλλα) έπρεπε να κάνουν στην άκρη και να σκύβουν βγάζοντας το καπέλο όταν περνούσε ο τσιφλικάς. Κι η δασκάλα μας υπογράμμισε πόσο ταπεινωτικό ήταν αυτό, να έχει πάντα ο άρχοντας προτεραιότητα κι ο κολλήγος να υποχρεούται να κάνει στην άκρη για να περάσει. Και πως ήταν σύμβολο της κοινωνικής τους διαφοράς που θύμιζε πάντα στον κολλήγο την κατώτερη θέση του.

Και κάθε μέρα, όταν περπατώ συνειδητοποιώ πως εγώ είμαι στη θέση του κολλήγου κι οι οδηγοί στη θέση του άρχοντα. Και κάθε μέρα, όταν κάνω στην άκρη, περιμένοντας υπομονετικά να περάσει άλλο ένα αυτοκίνητο, αναρωτιέμαι:  πόσο ελεύθεροι είμαστε σ’ αυτή τη χώρα; 

 

Τι δικαιώματα έχω όταν ακόμη και το δικαίωμά μου να περπατώ δεν είναι δεδομένο, αλλά επαφίεται στη διάθεση του κάθε οδηγού;  Πόσο δημοκρατική είναι αυτή η χώρα όταν αυτοί που πληρώνονται από τους φόρους μου προφανώς δεν προστατεύουν τα δικαιώματά μου; Πρέπει να νιώθω περήφανη επειδή δεν είναι ανάγκη να υποκλιθώ βγάζοντας το καπέλο μου; Ή επειδή σε λίγο θα βρεθώ στη θέση των καταπιεστών μου;

Κι ακόμη: πόσο δημοκράτες είναι οι πολίτες αυτής της χώρας; Γιατί, όταν βρίσκονται στην «άμαξα», φέρονται σαν τσιφλικάδες, περιμένοντας απ’ όλους να τους κάνουν χώρο για να περάσουν, όταν όμως βαδίζουν (χωρίς αυτό το σύμβολο του πλούτου) δέχονται αδιαμαρτύρητα την καταπίεση και την πλήρη στέρηση των δικαιωμάτων τους; Γιατί το θεωρούμε φυσικό να στριμωχνόμαστε, να περιμένουμε, να σκύβουμε το κεφάλι, να περνάμε όταν ο άλλος μας το επιτρέπει; Γιατί δεν εξοργιζόμαστε όταν ο δήμος έχει πεζοδρόμια που δε χωρά να περάσει άνθρωπος; Γιατί δε θυμώνουμε όταν μας κλείνουν το δρόμο; Γιατί όταν ένας πεζός πέρασε πάνω από ένα αμάξι που του έκλεινε το δρόμο, οι περίοικοι και η αστυνομία τον αντιμετώπισαν περίπου σαν εγκληματία, ενώ κανείς δεν είπε κουβέντα για τον ασυνείδητο που είχε παρκάρει κλείνοντας το πεζοδρόμιο;

Τι δικαιώματα θα διεκδικήσουν αύριο τα παιδιά μας όταν από νήπια μαθαίνουν να υποχωρούν στον ισχυρό; Όταν από μικρά τα διδάσκουμε πως «Δεν έχει σημασία που άναψε ο Γρηγόρης, παιδί μου, ξέχνα τι λέει ο ΚΟΚ, εσύ θα περάσεις μόνο όταν σταματήσουν τ’ αυτοκίνητα.»; Πόσο δημοκρατική είναι αυτή η χώρα όταν ένα απλό δικαίωμα, όπως π.χ. το να περπατήσω τρία τετράγωνα με ασφάλεια (ξέχνα την άνεση) δεν προστατεύεται από κανέναν και πρέπει να κάνω κλήση, καταγγελία, αίτημα στο Δήμο, να φτάσω μέχρι το Συνήγορο του Πολίτη κι ακόμη το πεζοδρόμιο να είναι αδιάβατο και γεμάτο με παρκαρισμένα;

Πείτε μου, σας παρακαλώ, είμαστε ελεύθεροι; Ζούμε σε μια ελεύθερη και δημοκρατική χώρα; Πόσο περήφανοι θα ήταν οι μπαρουτοκαπνισμένοι πρόγονοί μας;

________________________

Πηγές εικόνων:  

Χωρικοί υποκλίνονται μπροστά σε έφιππους άρχοντες: Ο τελευταίος Σαμουράι

 Πολίτες υποκλίνονται μπροστά σε άρχοντες