Η αδιαφορία των άλλων

Μια φίλη, η Ιωάννα, μου περιέγραψε τι τραβά στη γειτονιά της:

«Κάθε μέρα βρίσκουμε παντού παράνομα παρκαρισμένα. Κάθε μέρα κατεβαίνουμε στο δρόμο γιατί δεν υπάρχει περίπτωση να περάσουμε απ’ το πεζοδρόμιο. Είναι θαύμα πώς δε μας έχει χτυπήσει κανείς ως τώρα.

»Αυτό που με απασχολεί πάρα πολύ είναι η αναισθησία. Για παράδειγμα, χτες ζήτησα από δύο διαφορετικά άτομα να μετακινήσουν τη μηχανή τους. Στην πρώτη περίπτωση ο οδηγός ήταν καθισμένος σε ένα παγκάκι και είχε δίπλα του το μηχανάκι με τα κλειδιά στη μηχανή. Του είπα πολύ ευγενικά να μετακινήσει το μηχανάκι και να το κατεβάσει στο δρόμο, όπου υπήρχε χώρος. 

Η απάντηση του ήταν σαφώς ειρωνική. Γύρισε και μου είπε «Αυτό είναι το πρόβλημά σου εσένα σήμερα στην Ελλάδα της κρίσης;» και μου είπε «Ειλικρινά, εάν μου πεις ότι αυτό είναι το πρόβλημά σου, θα το κατεβάσω κάτω». «Ναι» του είπα « αυτό είναι το πρόβλημά μου» και φυσικά δεν το κατέβασε κάτω. Μετά άρχισε να με ρωτάει τι ψηφίζω και να λέει διάφορα. Του είπα «δεν έχω χρόνο να συζητήσω μαζί σας» κι εκείνος συνέχιζε να λέει ενώ εγώ έφευγα.

»Στη δεύτερη περίπτωση, προχωρούσα στο πεζοδρόμιο κρατώντας και τις δυο κόρες μου από το χέρι και ανέβηκε μπροστά μου και ερχόταν καταπάνω μας ένας κύριος με μηχανή. Σταμάτησα και σταμάτησε και αυτός και του είπα «Σας παρακαλώ κάντε πίσω και κατεβείτε από το πεζοδρόμιο γιατί είναι επικίνδυνο αυτό που κάνετε». Άρχισε τις δικαιολογίες «Δεν μπορώ να κάνω όπισθεν κάντε στην άκρη να περάσω να το κατεβάσω στο δρόμο.» Στο τέλος του λέω «Εντάξει αν κάνω στην άκρη θα το βάλετε στο δρόμο;» μου απάντησε «Ναι» και τελικά το πάρκαρε στο πεζοδρόμιο! Τον πλησίασα και του είπα «Συγνώμη, μου είπατε ότι θα το κατεβάσετε στο δρόμο» και μου είπε «Δεν πρόκειται!» Τότε του απάντησα πάρα πολύ ευγενικά λέγοντάς του ότι «Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που με κοιτάξατε στα μάτια και μου είπατε ψέματα μπροστά στα παιδιά μου. Είσαστε πάρα πολύ ευγενικός κι εύχομαι όλοι να σας αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίσατε εσείς εμένα.» 

»Σε αυτές τις περιπτώσεις τι κάνουμε; Όσες φορές κάλεσα το 100 δεν εμφανίστηκε ποτέ, ενώ στο δήμο μας η Δημοτική Αστυνομία έχει μόνο ένα περιπολικό. Δεν ξέρω καν αν έρχονται αν τους πάρεις τηλέφωνο.

»Τι να κάνω;»

Τι να πεις τώρα σ’ αυτή τη γυναίκα;

Να της πεις ότι μεγαλώνει τα παιδιά της σε μια χώρα όπου υπάρχουν «άνθρωποι» που στα σοβαρά αξιολογούν πάνω από τη ζωή των συνανθρώπων τους το να μη γρατσουνιστεί το όχημά τους (και δεν έχει σημασία αν είναι παπί των εξακοσίων ευρώ ή Μερσεντές των 30.000). Ότι αυτοί οι ίδιοι «άνθρωποι» που της στερούν το πεζοδρόμιο για να παρκάρουν τα οχήματά τους, μόλις πιάσουν το τιμόνι θα κορνάρουν και θα βρίζουν αν εκείνη τολμήσει να βρεθεί στο διάβα τους; 

Και θα τολμήσεις να την κοιτάξεις στα μάτια και να της πεις ότι σ’ αυτή τη χώρα υπάρχουν «άνθρωποι» που θα μαζέψουν το μηχανάκι τους αν τους προστάξει ένας τροχαίος, αλλά όχι αν κάποιος τους το ζητήσει ευγενικά; Ότι υπάρχουν «άνθρωποι» που θα μαζευτούν όταν μπροστά τους βρεθεί ένα ψωμωμένο παλλικάρι, αλλά όταν έχουν μπροστά τους μια γυναίκα με τα παιδιά της, έναν ηλικιωμένο ή έναν ανάπηρο που θέλει λίγο χώρο για να μην κινδυνεύει θα τον ειρωνευτεί; Ότι στη χώρα του Μέγα Αλέξανδρου και του Κολοκοτρώνη ζουν ανθρωπίδια που σκύβουν το κεφάλι μπροστά στον ισχυρότερο, αλλά δε διστάζουν να πατήσουν πάνω στο κεφάλι του πιο αδύναμου;

Σε μια τέτοια χώρα ζούμε και μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. 

Αλλά τα παιδιά, είναι παιδιά. Και πλάθονται. Είναι στο χέρι μας να πλάσουμε τα δικά μας καλύτερα απ’ όσο έπλασαν οι γονείς μας εμάς. Είναι στο χέρι μας να βγάλουμε την επόμενη γενιά καλύτερη από τη δική μας, έτσι ώστε η επόμενη να γίνει ακόμη καλύτερη.

Η Ιωάννα ξεκίνησε ήδη: μαθαίνει στα παιδιά της να μην καταπίνουν την αδικία του ισχυρότερου, αλλά να αντιδρούν και να επιμένουν, έστω κι αν δεν πετυχαίνουν πάντα. Τους διδάσκει να διεκδικούν ευγενικά, να μην καταφεύγουν σε βία, λεκτική ή σωματική, και να υψώνουν το ανάστημά τους μπροστά στους νταήδες που τους ειρωνεύονται. Πάνω απ' όλα τους μαθαίνει πως έχουν δικαιώματα και πως τα δικαιώματα θέλουν αγώνα.

Και δεν είναι η μόνη. Είμαστε μια γενιά που δε μεγάλωσε μέσα στη στέρηση και την καταπίεση. Που έχει ταξιδέψει, ανοίξει τα μάτια της σε άλλες πραγματικότητες και δυνατότητες. Μπορούμε να κάνουμε αυτό τον τόπο καλύτερο, σε πείσμα της αδιαφορίας.

Και, ναι, θα συμφωνήσω μαζί της: η αδιαφορία για το συνάνθρωπό μας είναι το σοβαρότερο πρόβλημα στην Ελλάδα – όχι μόνο την εποχή της κρίσης, αλλά σ’ όλες τις εποχές.