Η διδασκαλία της Οδικής Ασφάλειας

Σε ηλικία 7 ετών, το πρώτο μου παιδί έκανε μάθημα οδικής ασφάλειας. Είχε γίνει υπό μορφή παιχνιδιού και ήταν γεμάτος ενθουσιασμό. Αμέσως μόλις βγήκαμε από το σχολείο άρχισε τις παρατηρήσεις. «Μαμά, πρέπει να πηγαίνουμε από το πεζοδρόμιο» «Μαμά πρέπει να περάσουμε από τη διάβαση» «Μαμά έχουμε προτεραιότητα, πρέπει να σταματήσουν οι οδηγοί». Βέβαια, το πεζοδρόμιο δεν είχε χώρο να περάσουμε, διάβαση σ' όλο το δρόμο για το σχολείο υπήρχε μόνο μία (κι αυτή κλεισμένη από παρκαρισμένα) ενώ οι οδηγοί δεν είχαν καμιά διάθεση να σταματήσουν επειδή απλά είχαμε προτεραιότητα. Δεν μπορώ να σας περιγράψω τη σύγχυση και την απογοήτευσή του. Είχε μόλις μάθει κάτι καινούριο και πάνω που ήταν έτοιμος να το εφαρμόσει, ο ενθουσιασμός του συντρίφτηκε στα βράχια της ελληνικής πραγματικότητας. 

 

Τότε κατάλαβα πως ένα μεγάλο μέρος της παραβατικότητας πρέπει να οφείλεται στο ότι, το σχολείο παιδαγωγεί, αλλά το περιβάλλον που έχουμε φτιάξει έξω από αυτό, αντιπαιδαγωγεί και ακυρώνει τις διδασκαλίες του σχολείου. Το παιδί διδάσκεται τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας, αλλά βιωματικά μαθαίνει πως δεν έχουν εφαρμογή στην καθημερινότητα.

Έχοντας αφομοιώσει αυτό το δίδαγμα, το αναπαράγουμε σε όλη μας τη ζωή - π.χ. περπατώντας στη μέση του δρόμου όταν πηγαίνουμε στο γυμνάσιο, οδηγώντας παπί χωρίς κράνος στο λύκειο, περνώντας με κόκκινο και παρκάροντας στο πεζοδρόμιο μεγαλύτεροι. Σ΄ όλη αυτή την πορεία μας, φίλοι και γνωστοί τραυματίζονται ή χάνονται στην άσφαλτο, αλλά πάντα το αποδίδουμε στην τύχη ή την κακιά στιγμή γιατί, οδηγώντας στους ίδιους δρόμους, με τον ίδιο τρόπο, δεν έχουμε πάθει ακόμη τίποτα. Συνεπώς, λέμε, δεν οφείλεται σ’ εμάς, αγνοώντας πως οι νόμοι των πιθανοτήτων ορίζουν πως κάτι θα συμβεί, αλλά δεν μπορούν να ορίσουν πότε και σε ποιον θα συμβεί. 

 

Άλλωστε, είμαστε άνθρωποι. Είναι δύσκολο να παραδεχτούμε πως κάνουμε λάθος, κι ακόμη περισσότερο όταν μια τέτοια παραδοχή σημαίνει πως θα πρέπει να αλλάξουμε συμπεριφορά. Δεν μιλώ μόνο για την οδική, αλλά και την πολιτική μας συμπεριφορά. Όχι μόνο οδηγούμε επικίνδυνα, αλλά ως σύνολο αδιαφορούμε για τα κοινά. Αν κάτι μας κινήσει την προσοχή, περιοριζόμαστε σε θλιμμένες φατσούλες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ή σχόλια αγανάκτησης, που δεν μεταφράζονται σε συστηματικές προσπάθειες για αλλαγή.

Βέβαια, το να είσαι ενεργός πολίτης απαιτεί χρόνο, κόπο και επιμονή και η γενιά μας δεν έχει χρόνο ούτε φαίνεται να έχει διάθεση να επιμείνει. Αντίθετα, μας διακρίνει ο κυνισμός "Όλοι ίδιοι είναι" και η ηττοπάθεια "Δεν αλλάζει τίποτα". Κι όμως, αν κάτι μας διδάσκει η ιστορία, είναι πως η αλλαγή είναι το μόνο βέβαιο, η μόνιμη παράμετρος της ζωής των ανθρώπων. Η ηττοπάθεια απλά σημαίνει πως παραιτούμαστε από κάθε προσπάθεια να κατευθύνουμε την αλλαγή εκεί που θέλουμε, παραμένοντας παθητικοί θεατές στις αλλαγές που επιφέρουν οι άλλοι.

Όσοι νοιαζόμαστε γι αυτόν τον τόπο και, κυρίως, όσοι είμαστε γονείς, δεν έχουμε το δικαίωμα να παραιτηθούμε. Αντίθετα, έχουμε χρέος να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας ώστε η αλλαγή αυτή να είναι ευεργετική για τον τόπο και τα παιδιά μας. Έχουμε χρέος ιερό να αφήσουμε αυτό τον τόπο καλύτερο από όσο τον βρήκαμε.

Περιγραφή εικόνων:
1) Καρτούν οδικής κυκλοφορίας από εγχειρίδιο για παιδιά. Δείχνει έναν ιδανικό δρόμο, με δύο λωρίδες, χωρίς καθόλου παρκαρισμένα. Στο ένα άνετο πεζοδρόμιο ένας μπαμπάς με ένα παιδί ετοιμάζεται να περάσει από τη διάβαση, που είναι ελεύθερη γιατί οι οδηγοί έχουν σταματήσει. Στο άλλο άνετο πεζοδρόμιο, ένας μπαμπάς προχωρά με ένα παιδικό καροτσάκι.
2) Φωτογραφία στενού δρόμου με στενά πεζοδρόμια. Το αριστερό έχει πλάτος  το πολύ 40 εκατοστά και είναι κλεισμένο από κολόνα της ΔΕΗ. Το δεξί είναι λίγο φαρδύτερο και θα χωρούσε έναν ενήλικα ή δύο παιδιά, αν δεν είχε επάνω ένα παρκαρισμένο αυτοκίνητο. Μια ομάδα παιδιών με σχολικά σακκίδια περπατούν στην άσφαλτο.

Πηγή πρώτης εικόνας