Τι θέση
μπορεί να έχει σ' αυτό εδώ το blog ένα
κείμενο για την ΕΡΤ, τη βία, το σκοταδισμό,
τη συγκαλυμμένη χούντα, την καταστροφή,
το ξεπούλημα;
Κι εγώ
αναρωτιέμαι...
Όταν μας
κάλεσε η πρώτη μαμά να συμπράξουμε σ'
ένα blog για την μετακίνηση στην πόλη νέων
γονιών με μωρά, δέχτηκα με χαρά καθώς
τότε περνούσα τη φάση που όλος ο κόσμος
μου ήταν τα μωρά μου, το σπίτι και η
οικογένειά μου. Ζούσα σ' ένα προστατευμένο
ρόδινο περιβάλλον εντός σπιτιού και
δυσκολευόμουν αφάνταστα όταν έπρεπε
να μετακινηθώ εκτός αυτού, λόγω έλλειψης
υποδομών. Το να βγεις μια βόλτα με ένα,
δύο, τρία ή περισσότερα παιδιά στην πόλη
από διασκέδαση και βόλτα καταντούσε να
είναι άθλος και σίγουρα ένας καλός
λόγος για έναν απογευματινό πονοκέφαλο.
Αν και πια
καμιά μας δε χρησιμοποιεί καρότσια
εξακολουθούμε να συντηρούμε αυτό το
διαδικτυακό χώρο συνάντησης, γιατί
καθημερινά συναντάμε γονείς που περνούν
τον ίδιο Γογοθά τον οποίο διασχίσαμε
κι εμείς.
Η οδική
ασφάλεια για μας είναι στις πρώτες
προτεραιότητες των ενδιαφερόντων μας
ως άνθρωποι, όχι μόνο ως γονείς. Δυστυχώς
δε σταμάτησε στην αδυναμία μετακίνησής
μας στην πόλη με μωρά, αλλά συνεχίζει
και γίνεται πιο έντονη τώρα πια που τα
παιδιά μας διεκδικούν το δικαίωμά τους
να μετακινούνται μόνα τους ως πεζοί και
φαντάζομαι εντονότερη αργότερα που θα
επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν το ποδήλατό
τους στην πόλη ή τα ΜΜΜ ή αργότερα ποιός
ξέρει πιθανόν μηχανή ή αυτοκίνητο.
Στην πορεία
μας και στην ενασχόλησή μας με το θέμα
καταλαβαμε και μάθαμε πολλά. Αρχικά η
αντίληψή μας ήταν ότι λόγω κουλτούρας,
εγωκεντρισμού και αδιαφορίας για τους
γύρω μας υπήρχε αυτή η οδική ζούγκλα
εκεί έξω. Θα μπορούσε να είναι έτσι, αλλά
αυτό είναι ένα πρώτο επίπεδο ανάγνωσης.
Αυτό είναι μια παρατήρηση, αλλά καλό
είναι να κοιτάς και τους λόγους, τις
αιτίες που οδηγούν στις όποιες
συμπεριφορές. Δεν μας ταίριαζε η άποψη
της ιδιοσυγκρασίας του Έλληνα, γιατί
τα ταξίδια μας σ' άλλες χώρες μας είχαν
δείξει πως οι Έλληνες στο εξωτερικό
υπακούουν απόλυτα στον ΚΟΚ της χώρας
που φιλοξενούνται ή επέλεξαν ως δεύτερη
πατρίδα τους. Τι κρύβεται λοιπόν πίσω
από τη συμμόρφωση ή μη; Η απάντηση είναι
ευκολότατη και δε χρειάζονται μελέτες
ή πανεπιστημιακά πτυχία για να τη βρει
κανείς.
Το κράτος,
η χώρα, το περιβάλλον στο οποίο κινείσαι
είναι αυτό που σε καθορίζει και σε
καθοδηγεί. Μ' άλλα λόγια είναι αυτό που
λέμε : "'Οταν είσαι στη Ρώμη … φέρσου σα
Ρωμαίος”. Με λίγα λόγια όταν όλοι γύρω
σου συμπεριφέρονται πολιτισμένα,
υπακούουν στους κανόνες και είναι
νομοταγείς ...δε σε παίρνει καθόλου να
κάνεις τις “ελληνικές μαγκιές”.
Ξεχωρίζεις σαν τη μύγα μες το γάλα και
ως γνωστό οι άνθρωποι είναι όντα κοινωνικά
που θέλουν να ανήκουν στην ομάδα, άρα
ακολουθούν τις όποιες “επιταγές” της
προκειμένου να μην απομονωθούν.
Το θέμα
είναι πώς μια ομάδα, μια κοινωνία
οδηγείται σε πολιτισμένες συμπεριφορές,
πως μαθαίνει κανείς το σεβασμό στους
γύρω, την υπακοή σε κανόνες θεσπισμένους
για την ασφάλεια όλων και το κοινό καλό. Κι εδώ ερχόμαστε
στην απάντηση που συνδέει τη φτωχή
ποιότητα της καθημερινής μας ζωής με
την υποβάθμιση και αθλιότητα της
πολιτικής ζωής. Για να μάθει ένα παιδί
το σεβασμό, πρέπει να το σεβαστεί ο
γονιός του πρώτα, έπειτα ο δάσκαλος, ο
διευθυντής, το σχολείο κοκ. Για να μάθει
ένα παιδί τους κανόνες πρέπει να βλέπει
τους μεγαλύτερους να υπακούν σ' αυτούς
που οι ίδιοι έθεσαν στον εαυτό τους ή
που η κοινωνία στην οποία υπάρχουν
συνδιαμόρφωσε για το κοινό καλό. Για να
μάθει ένα παιδί τη συνεργασία, το σεβασμό,
τη συνύπαρξη, την αλληλεγγύη κάποιος
πρέπει να είναι εκεί δίπλα του και να
του τα δείχνει έμπρακτα κι όχι με κύρηγμα.
Και πρέπει επίσης να είναι εμφανείς οι
συνέπειες αυτών που δε συμμορφώνονται
με τις επιταγές της ομάδας. Για να μάθει
ένας μεγάλος – έστω και αργοπορημένα-
όλα τα παραπάνω, πρέπει να ζει και να
κινείται σε μια ευνομούμενη πολιτεία.
Πρέπει να ισχύουν οι κανόνες και οι
νόμοι για όλους. Να φροντίζει η πολιτεία
όχι για την προληπτική καταστολή μέσω
απαγορεύσεων και βίας, αλλά για την συνεχή
εκπαίδευση των πολιτών, την εφαρμογή
των νόμων και την ουσιαστική -όχι
παραδειγματική- τιμωρία αλλά συμμόρφωση,
σωφρονισμό και επανένταξη στους κόλπους
της κοινωνίας των τυχόν παραβατών.
Αυτό
ακριβώς είναι που λείπει στην ελληνική
κοινωνία και πραγματικότητα. Οι υπεύθυνοι
για το συντονισμό, την οργάνωση και τη
νομοθεσία δε λαμβάνουν υπόψη τους τις
ανάγκες της κοινωνίας, παρά μόνο τα
όποια προσωπικά τους οικονομικά, αλλά
και μικροπολιτικά τους συμφέροντα.
Υπάρχει πλήρης αποτυχία τους -εσκεμμένη
ή μη - να οραματιστούν και να σχεδιάσουν
με λαϊκή συναίνεση μια ιδανική κοινωνία
με ισότητα, ισονομία, δικαιοσύνη,
ευκαιρίες για όλους, σεβασμό στους
αδύναμους, το περιβάλλον, τη φύση κι όλα
αυτά μακροπρόθεσμα κι όχι περιστασιακά
και κοντόφθαλμα. Υπάρχει πλήρης απαξίωση
της παιδείας και της εκπαίδευσης και
του ρόλου αυτών στη διαμόρφωση ηθικών,
συνετών, συνειδητοποιημένων και ενεργών
πολιτών - αυτό δε φαντάζει πια ως αστοχία
ή λάθος αλλά κυρίως ως συνειδητή επιλογή.
Υπάρχει τέλος πλήρης αδυναμία εφαρμογής
ακόμα και των όποιων δίκαιων νόμων και
απόδοσης δικαιοσύνης. Η ευθύνη είναι
καθαρά πολιτική. Η καραμέλα της
αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας που
φάνταζε για κάποιους σαν τη μόνη δυνατή
σύχρονη δημοκρατία και η οποία έχει μετατραπεί
σταδιακά σε κοινοβουλευτική χούντα,
ίσως μας γλύκαινε και μας νανούριζε ως
πιπίλα καιρό, αλλά όχι πια.
Ζούμε την
εποχή του ξεπουλήματος. Πολλά τα
παραδείγματα. Να ξεκινήσω από τους
δρόμους που δόθηκαν αρχικά για κατασκευή
και εκμετάλλευση σε ιδιώτες. Μεγάλωσα
με τις λέξεις “δημοσιά' ή “δημόσιος
δρόμος” αλλά τις λέξεις αυτές δεν τις
έμαθαν τα παιδιά μου. Γνωρίζω καλά το
παράδειγμα ελληνικού χωριού που οι
άντρες ανέλαβαν με ξυνάρια και φτυάρια
ν' ανοίξουν ένα δρόμο 20+ χιλιομέτρων
πάνω στο βουνό για να ενωθεί το χωριό
τους με τη γειτονική κωμόπολη, μιας και
το κράτος τους είχε ξεχασμένους και
κανένας ιδιώτης δεν είχε συμφέρον να
επενδύσει εκεί. Θυμάμαι τις γιαγιάδες
στο χωριό μου να σκουπίζουν πρώτα και
μετά να βγάζουν σκαμπουδάκια στο
πεζοδρόμιο για το απαραίτητο απογευματινό
καφεδάκι με τις γειτόνισσες. Τώρα η
καθαριότητα είναι στην καλή διάθεση
συμβασιούχων οδοκαθαριστών και των
εργοδοτών τους, τα πεζοδρόμια και οι
πλατείες καλλυμένα από τραπεζοκαθίσματα
που χρεώνουν τον καφέ 3 και 4 ευρώ και
που δε μπορείς να ξαποστάσεις αν δεν
έχεις να πληρώσεις και που φυσικά συχνά
δε μπορείς να διασχίσεις γιατί ο χώρος
δεν είναι πια δημόσιος αλλά ιδιωτικός
και πλήρως καλλυμένος. Τα νοσοκομεία
πια δεν είναι για όλους. Είναι πια
λιγότερα και με απίστευτα λιγότερο
προσωπικό, τόσο που οι ανάγκες πια δεν
καλύπτονται κι όποιος μπορεί πια τρέχει
στα ιδιωτικά, αλλιώς τον τρώει το ράντζο
και η αναμονή μέχρι να φτιαχτεί το όποιο
ιατρικό μηχάνημα. Το ΕΚΑΒ, τα επείγοντα,
οι μονάδες εντατικής θεραπείας κλπ
δείγματα πολιτισμού μιας σύγχρονης
κοινωνίας κατατάσονται στα “είδη προς
εξαφάνιση”. Τα σχολεία πια θα έχουν
τμήματα 30+ παιδιών, τα ολοήμερα αν
λειτουργούν -κανείς δεν ξέρει πια τι θα
ξημερώσει- θα είναι parking παιδιών κι όχι
χώροι εκπαιδευτικοί, τα βιβλία θα τα
αγοράζει κανείς ή θα τα παίρνει δεύτερο
χέρι απ' τους παλιούς, τα εικαστικά, η
θεατρική αγωγή, οι νέες τεχνολογίες, τα
πειράματα θα ονομαστούν “πολυτέλεια-πολυτέλεια”
και θ' αναλάβει ο σύλλογος ευαισθητοποιημένων
εκπαιδευτικών και γονιών για τη διάσωσή
τους. Τα δάση δε θα είναι πια παρθένα,
αρχέγονα, άγρια, απάτητα, χώροι εξερεύνησης
για τους φυσιολάτρες, χώροι απόλυτης
προστασίας ζώων και φυτών, αλλά ιδιωτικοί
χώροι εκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου
και πόρων. Οι παραλίες θ' αποτελούν
τμήματα Ειδικών Ζωνών Οικονομικής
Εκμετάλλευσης, τα ξερονήσια από σημεία
ξεκούρασης μεταναστευτικών πουλιών θα
γίνουν ξενοδοχειακά συγκροτήματα. Η
αμειβόμενη και ασφαλισμένη εργασία δε
θα μπει καν στο αρχείο της ΕΡΤ σε κάποιο
ντοκυμαντέρ αφού φρόντισε η τρικοματική
κυβέρνηση για την εξαφάνιση της τελευταίας
πριν κάποιος ταλαντούχος μικρομηκάς
ασχοληθεί με το θέμα.
Λυπάμαι
που βαραίνω το κείμενο αυτό, που αφήνω
την απαισιοδοξία να με κατακλύζει. Με
πληγώνει όμως η απώλεια κάθε τι δημόσιου.
Το φίμωμα της ΕΡΤ αυτές τις μέρες ήταν
που μου ξύπνησε όλες αυτές τις σκέψεις.
Βρισκόμαστε άραγε μακριά από τη
λογοκρισία, τον έλεγχο του δημόσιου
λόγου , την απαγόρευση των συναντήσεων/
συναθροίσεων, την επαναλειτουργία της
Γυάρου; Και άραγε πρέπει να φτάσουμε ως
εκεί για να καταλάβουμε πως η δημοκρατία
έχει ήδη καταλυθεί; Πως η χούντα είναι
σήμερα συνώνυμο της τρικοματικής ή της
Τρόικας; Πως είμαστε γι' άλλη μια φορά
ραγιάδες, αυτή τη φορά των επιλογών μας;
Δημόσιος
χώρος, δημόσιος δρόμος, δημόσια πάρκα,
δημόσια τηλεόραση, δημόσια ζωή
….
δημόσιος-δημόσια-δημόσιο...
είναι για
μένα έννοιες υψίστης σημασίας. Είναι
αυτά που μοιραζόμαστε με τους συνανθρώπους
μας, είναι αυτά που συνδημιουργούμε,
αυτά που ανήκουν σε όλους μας, αυτά για
τα οποία φροντίζουμε όλοι, αυτά που
έχουμε ευθύνη να παραδώσουμε στα παιδιά
μας...γιατί αλλιώς τίποτε άλλο δε μας
μένει να τους κληρονομήσουμε παρά τον
καναπέ του σπιτιού μας.
Τούτη εδώ
την ώρα το Ύψιστο δημόσιο αγάθό που
χρήζει προασπίσεως είναι η ΕΡΤ. Όχι
απαραίτητα ως πράξη επαναστατική, ως
αγαθό που δε μπορούμε να ζήσουμε χωρίς
αυτό ή γιατί ήταν ένας οργανισμός
υποδειγματικής λειτουργίας. Αλλά ως
χώρος και κίνηση συμβολική, ως σύμβολο
προάσπισης των δημόσιων αγαθών στη ζωή
μας. Ως έναυσμα για να υψώσουμε τις φωνές
μας στη λεηλασία κάθε τι δημόσιου στη
ζωή μας. Ας είναι το κλείσιμό της από την κυβέρνηση μια νέα αρχή για τα ΜΜΕ, γιατί χρειαζόμαστε δημόσια μέσα ενημέρωσης ελεύθερα, μη κατευθυνόμενα, πολυφωνικά. Ας είναι το προαύλιό της ο χώρος
συνάντησής μας, ο χώρος που θα
επανασχεδιάσουμε το μέλλον μας, τη ζωή
που οραματιζόμαστε για μας και τα παιδιά
μας.
Χριστιάνα Βλαχάκη
