Τι μπορώ να κάνω

Πόσες φορές σηκώσατε τους ώμους λέγοντας πως αυτό το χάλι δε γίνεται ν’ αλλάξει;

Ξανασκεφτείτε το.

Αν δεν ξυθείς, η φαγούρα δεν περνά.

Κι αν νομίζετε πως ένας άνθρωπος είναι πολύ μικρός για να κάνει κάτι, σκεφτείτε τους σταλακτίτες στις σπηλιές που δημιουργήθηκαν από πολλές μικρές σταγόνες.

Με πολλές μικρές πράξεις μπορούμε ν’ αλλάξουμε πολλά - αρκεί να κάνουμε την προσπάθεια.

Θυμηθείτε: για ν’ αλλάξει μια κατάσταση, πρέπει πρώτα να αλλάξουν τα μυαλά των ανθρώπων που τη στηρίζουν. Ο σκοπός μας είναι να πείσουμε όσο περισσότερους μπορούμε να δουν τα πράγματα όπως εμείς. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια κοινωνική χιονοστοιβάδα που θα παρασύρει όλο και πιο πολλούς, ώσπου ν’ αλλάξει το τοπίο.

Σηκώστε λοιπόν τα μανίκια κι όχι τους ώμους.

Τα βήματα είναι απλά: 

1. Αντιδράστε. Η κατάσταση είναι απαίσια. Μην την αποδέχεστε. Όσο σηκώνουμε τους ώμους, τα πράγματα θα γίνονται χειρότερα, όχι καλύτερα, οι δρόμοι πιο επικίνδυνοι. Αυτό θέλουμε για τα παιδιά μας; Τους χρωστούμε κάθε προσπάθεια. Προσπαθήστε λοιπόν! 
2. Συζητήστε. Ο σκοπός μας είναι να αλλάξουμε τη νοοτροπία που υποθάλπτει την κατάσταση. Κι αυτό θα γίνει μόνο αν αγγίξουμε πολλούς. Συζητήστε λοιπόν το θέμα με όσο περισσότερους γίνεται, με τους φίλους, στη δουλειά, παντού. Μεταδώστε αυτό που πιστεύετε. 
3. Μιλήστε, μη μασάτε. Μην προσπερνάτε τον οδηγό που πάρκαρε στο πεζοδρόμιο ή σας κλείνει τη διάβαση. Αφιερώστε πέντε λεπτά από το χρόνο σας για να του εξηγήσετε την άποψή σας. Μιλήσε ήρεμα κι ευγενικά, αλλά σταθερά. Θα ξαφνιαστείτε από το πόσοι άνθρωποι δεν έχουν καν αντιληφθεί το πρόβλημα. Ένας μεγάλος αριθμός απ’ αυτούς, όταν ενημερωθούν, καταλαμβάνουν συνειδητές προσπάθειες να μην εμποδίζουν. Οι υπόλοιποι θα προφασιστούν χίλιες δυο δικαιολογίες ή θα επιδείξουν πλήρη αναισθησία. Μην απογοητεύεσε – εσείς ρίξατε το σπόρο. Ο χρόνος ή ένα δεύτερο πότισμα, από κάποιον άλλον, κάπου αλλού, μπορεί να τον κάνει να βλαστήσει. Ακόμη και οι πιο αμετανόητοι, όταν συναντούν παντού αποδοκιμασία, συμμορφώνονται. Δείξτε λοιπόν την αποδοκιμασία σας, όχι την ανοχή σας. Διδάξτε με το παράδειγμά σας τα παιδιά σας να μην υποκύπτουν σε νταήδες κι εκβιαστές.
4. Χρησιμοποιήστε έντυπα. Όπου δε μπορείτε να μιλήσετε, αφήστε έντυπα στο παρμπρίζ ή αυτοκόλλητα (θα βρείτε πολλά εδώ). Όταν σας τελειώσουν, αφήστε ευγενικά σημειώματα. Θέλουμε να νουθετήσουμε τους παραβάτες, όχι να τους εξοργίσουμε. Και θέλουμε επίσης να κινήσουμε το ενδιαφέρον των περαστικών, να τους πάρουμε με το μέρος μας. Διαλέξτε έντυπα συνοπτικά και με έντονα χρώματα για να διαδώσετε το μήνυμα σε όσους περισσότερους μπορείτε.
5. Ζητήστε τη συνδρομή του νόμου. Παρά τα όσα ακούγονται εναντίον τους, οι περισσότεροι αστυνομικοί είναι απλά άνθρωποι που προσπαθούν να κάνουν το καθήκον τους. Δυστυχώς, η εκπαίδευσή τους σε θέματα ασφάλειας πεζών είναι ελλιπέστατη, ενώ ενθαρρύνονται από τις αρχές να παραβλέπουν τις παρανομίες. Δε μπορούν όμως να το κάνουν όταν έχουν μια κλήση, που περνιέται στο βιβλίο συμβάντων. Μη διστάζετε λοιπόν να τηλεφωνήσετε για παρανομίες. Ζητήστε από γνωστούς και φίλους να κάνουν το ίδιο, ώσπου ο αριθμός των κλήσεων να τους φέρει αντιμέτωπους με τις διαστάσεις του προβλήματος. Όταν έρθουν, μιλήστε μαζί τους για τη σοβαρότητα του θέματος. Θυμηθείτε ότι βλέπουν πολύ χειρότερα και είναι λογικό να τους φαίνεται ασήμαντο. Προσπαθήστε να τους κάνετε συμμάχους σας. Δείξτε τους ότι εκτιμάτε το έργο τους. Αν δε δείτε βελτίωση, ακολουθήστε αυτά τα βήματα για να σιγουρευτείτε ότι δε θα παραβλέψουν την κατάσταση.
6. Ενοχλήστε τις αρχές. Δημοτικές και κρατικές, οι αρχές ανέχονται (ή ενθαρρύνουν) την καταπίεση των πεζών από τους οδηγούς, όχι μόνο για τα έσοδα από τέλη και φόρους, αλλά και γιατί πιστεύουν ότι εξυπηρετούν την πλειοψηφία των ψηφοφόρων τους. Θα έλεγε κανείς πως δεν περπατάμε όταν βγαίνουμε από τ’ αμάξι. Όμως, όσο οι πολίτες δεν κάνουμε αισθητή την παρουσία μας, οι πολιτικοί θα εξυπηρετούν κατά προτεραιότητα τα συμφέροντα των εταιρειών καυσίμων και αυτοκινήτων, ενώ η ποιότητα ζωής μας θα υποβιβάζεται. Στείλτε επιστολές ή τηλεφωνήστε στο δήμαρχο, στο συμβούλιο, στο υπουργείο, στο βουλευτή της περιοχής σας. Ενημερώστε για προβλήματα, υποδείξτε λύσεις, μα πάνω από όλα δείξτε τους ότι το θέμα απασχολεί το εκλογικό τους σώμα. Αν σημαίνει ψήφους, θα υποχρεωθούν να ακούσουν.
7. Ενοχλήστε τις επιχειρήσεις. Οι περισσότερες επιχειρήσεις δείχνουν να μη συνειδητοποιούν ούτε την ύπαρξη πεζών πελατών ούτε τις ανάγκες τους. Μετατρέπουν τα πεζοδρόμια σε πάρκιν για να διευκολύνουν τους πελάτες τους, αγνοώντας εκείνους που περπατούν, χρησιμοποιούν ΜΜΜ ή έχουν παρκάρει μακρύτερα. Θυμίστε τους πως έχετε κι εσείς πορτοφόλι. Πηγαίνετε για ψώνια στη γειτονιά κι αφήστε ν’ αναφερθεί «τυχαία» πόσο συχνά ψωνίζετε από αλλού επειδή δυσκολεύεστε να πλησιάσετε. Έπειτα δείτε τους ν’ αγχώνονται και να τηλεφωνούν στην τροχαία. Σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις, μιλήστε με το διευθυντή ή στείλτε επιστολή στα κεντρικά. Αφήστε σαφείς υπαινιγμούς για τα κέρδη που χάνουν από την κατάσταση. Απειλήστε με έννομη δράση. Βοηθά περισσότερο αν η επιστολή υπογράφεται από πολλούς.
8. Συνασπιστείτε. Δεν είστε μόνη/μόνος. Παντού βλέπουμε αμάξια με σηκωμένους υαλοκαθαριστήρες, αυτοκόλλητα, ακόμα και χαρακιές. Η κατάσταση ενοχλεί τους πάντες, αλλά έχουμε συνηθίσει να σωπαίνουμε. Βρείτε ομοϊδεάτες σας ή ανθρώπους με το ίδιο πρόβλημα και σχηματίστε μια τοπική ομάδα – οι φωνές των πολλών, σίγουρα έχουν μεγαλύτερο βάρος από μια μόνο. Οργανώστε συναντήσεις και δράσεις για να βελτιώσετε τις συνθήκες στην περιοχή σας. Αρχίστε από τα απλά πράγματα, αυτά που συναντάτε μπροστά σας καθημερινά. Για παράδειγμα, προσπαθήστε να κινητοποιήσετε το σύλλογο γονέων να διωχτούν τα παρκαρισμένα γύρω από το σχολείο, ή τον παπά της ενορίας να βελτιώσει την πρόσβαση προς την εκκλησία. Όσο περισσότεροι, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες επιτυχίας, ενώ υπάρχει κι ένα άλλο, σημαντικό όφελος: θα σχηματίσετε έναν κύκλο φίλων με κοινά ενδιαφέροντα – έναν θησαυρό στους δύσκολους καιρούς που ζούμε.
9. Βρείτε συμμάχους. Μαζί σας ταλαιπωρούνται ηλικιωμένοι, ανάπηροι και πολλοί άλλοι. Υπάρχουν σύλλογοι ατόμων με ειδικές ανάγκες, εξωραϊστικοί σύλλογοι, ομάδες γονέων κτλ. Όπως κι εσείς, επιδιώκουν τη βελτίωση της κατάστασης γύρω μας. Βρείτε ποιοι λειτουργούν στην περιοχή σας και συντονίστε τις προσπάθειές σας για μεγαλύτερη απήχηση.
10. Δικτυωθείτε. Το δίκτυο είναι θησαυρός – χρησιμοποιήστε το. Αναζητήστε οργανώσεις και άτομα που ασχολούνται με τα ίδια ζητήματα. Δημιουργήστε μια σελίδα για να δημοσιοποιήσετε τις προσπάθειές σας. Χρησιμοποιήστε κοινωνικά μέσα. Οι ιστοσελίδες των «Μαμάδων» είναι στη διάθεσή σας για να διαδώσετε τις προσπάθειές σας.

Ό,τι κι αν κάνετε, χρησιμοποιήστε ηρεμία και περίσκεψη. Μην εξοργίζεστε γιατί αυτό ενεργοποιεί τους μηχανισμούς αντίδρασης των ανθρώπων και το αποτέλεσμα είναι αντίθετο από αυτό που επιδιώκετε. Μπορείτε να πετύχετε πολύ περισσότερα με ηρεμία, ευγένεια και –γιατί όχι;– λίγο χιούμορ.

Μην παραβιάζετε το νόμο. Αποφύγετε να προκαλέσετε φθορές σε ένα όχημα και μην επιτεθείτε (λεκτικά ή σωματικά) στον οδηγό του. Όσο κι αν ένας ασυνείδητος οδηγός θέτει σε κίνδυνο τους άλλους γύρω του, ο νόμος εξακολουθεί να προστατεύει αυτόν και την περιουσία του. Όχι μόνο δεν πετυχαίνετε τίποτα εκτός από οργισμένη αντίδραση (ακόμη και βίαιη), αλλά μπορεί και να βρεθείτε κατηγορούμενος για φθορά ξένης περιουσίας, βανδαλισμό ή βιαιοπραγία.

Προστατέψτε τον εαυτό σας. Μην κολλάτε έντυπα σε οχήματα με επιβαίνοντες, ιδιαίτερα εάν κινούνται. Σε περίπτωση αντιπαράθεσης, αποχωρήστε αν συναντήσετε επιθετικά ή μεθυσμένα άτομα.

Κυκλοφορείτε με προσοχή. Μπορεί πολλοί οδηγοί να κυκλοφορούν παράνομα ή επικίνδυνα, αλλά εάν κάνετε κι εσείς το ίδιο κινδυνεύετε πολύ περισσότερο από αυτούς. Δείξτε περισσότερη σύνεση.

Καλή επιτυχία!