Re-think Athens, Πανεπιστημίου και όσα κανείς δε μας λέει

ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΣΦΥΓΑΜΕ ΣΤΟ ΣτΕ, ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΤΙΜΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ

Γράφουν οι: Ν. Μιχαλόπουλος, αρχιτέκτονας Γ. Βρεττάκου, αρχιτέκτονας Χ. Ησαΐας, πολιτικός μηχανικός Λ. Σλάβης, πολιτικός μηχανικός

Στο Rethink Athens πουθενά η λεωφόρος δεν χαρακτηρίζεται πεζόδρομος. Σωστός χαρακτηρισμός μετά την παρέμβαση είναι τραμόδρομος

Ο πεζός δεν έχει να κερδίσει τίποτα. Θα του επιστρέψουν τα πεζοδρόμια που ήδη έχει και μάλιστα κουτσουρεμένα και χωρίς δέντρα

 

Τι είναι, τέλος πάντων, η περίφημη πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου;

Μα φυσικά τραμόδρομος (ή τροχιόδρομος). Στο Rethink Athens πουθενά δεν χαρακτηρίζεται η Πανεπιστημίου σαν πεζόδρομος. Μάλιστα στο τεύχος της οριστικής μελέτης δεν αναφέρεται παρά μόνο μια φορά, όταν βαφτίζει τα πεζοδρόμια... πεζόδρομους (!!). «Στα δύο πλάγια ένας φαρδύς πεζόδρομος προσφέρει στους πεζούς τη δυνατότητα να κινούνται ανεμπόδιστα πλάι στα κτήρια και τα καταστήματα» (προφανώς εννοεί ότι δεν μπορούν πουθενά αλλού να κινούνται ανεμπόδιστα).

Μάλιστα ο κ. Πολύζος, εκ των βασικών συντελεστών του Rethink Athens, έχει φροντίσει να ξεκαθαρίσει τη θέση της ομάδας σε σχέση με τον όρο «πεζόδρομος», δηλώνοντας: «...η Πανεπιστημίου μπορεί να μετατραπεί σε έναν άξονα βιώσιμης κινητικότητας, σε έναν άξονα ροής (;) πεζών και ποδηλάτων. Πουθενά εμείς δεν δουλέψαμε με την έννοια Πανεπιστημίου-πεζόδρομος. Η Πανεπιστημίου-πεζόδρομος ήρθε σιγά σιγά δημοσιογραφικά» («Αρχιτέκτονες», τεύχος 2).

Η Πανεπιστημίου συνειδητά, με λογική προπαγάνδας, μας αποκαλύφθηκε σταδιακά αποκρύβοντας την οριστική μορφή της, ακόμα και αυτή τη στιγμή, που υποτίθεται ότι βρισκόμαστε στο στάδιο της οριστικής μελέτης.

Στην αρχή μάς την εμφάνισαν σαν πράσινο βουλεβάρτο φιλικό στον πεζό -σαν αθηναϊκή εκδοχή του Zeil και του Ramblas- στο πλαίσιο της μυθολογίας του πεζόδρομου. Στη συνέχεια σαν πλατεία 400 μ. -εξόφθαλμα ψευδής χαρακτηρισμός-, μετά εξελίχθηκε στην ανοησία του «γραμμικού πυκνωτή» και στην «πράσινη ραχοκοκαλιά της πόλης» προφανώς από «δημιουργική χρησιμοποίηση» της θεωρίας, για να καταλήξει στην ανυπαρξία χαρακτηρισμού και να προωθηθεί το γενικό «Ανασυγκρότηση του κέντρου της πόλης με άξονα την οδό Πανεπιστημίου».

Είναι δύσκολο να περιγραφεί αυτός ο ιδεολογικός, λειτουργικός και σχεδιαστικός «αχταρμάς», που εμφανίζεται μέσα από τις οριστικές μελέτες, όσο και αν προσπαθούν να τον αποκρύψουν μέσα από τα «πειραγμένα» προοπτικά, τους νεολογισμούς (ονομάζουν «πράσινα δωμάτια» τις ζαρντινιέρες), τις ρομαντικές περιγραφές (με τα πουλάκια να κελαηδούν), τις μεγαλοστομίες, όπως «στρατηγική δέντρων και πρασίνου» και τη σχεδόν ανύπαρκτη παρουσία κανονικών σχεδίων στην παρουσίαση, υποτίθεται, της οριστικής μελέτης.

Θεωρώ ότι ο σωστός χαρακτηρισμός για την Πανεπιστημίου μετά την παρέμβαση είναι: τραμόδρομος (τροχιόδρομος) (με ανεμπόδιστη κίνηση των πεζών μόνο στα στενά πεζοδρόμια δίπλα στα κτήρια και τα καταστήματα). Ο πεζός δεν έχει να κερδίσει τίποτα από την Πανεπιστημίου, εφ' όσον θα του επιστρέψουν τα πεζοδρόμια που ήδη είχε και μάλιστα κουτσουρεμένα και χωρίς τις δεντροστοιχίες.

Η Πανεπιστημίου θα είναι ένας καταπράσινος πνεύμονας;

Τουλάχιστον αυτό προσπαθούν να μας πείσουν. Βέβαια πέρα από τους νεολογισμούς -πράσινα δωμάτια (!) ονομάζουν τις περιοχές πρασίνου, δηλαδή τις ζαρντινιέρες με χώμα, αντί τσιμέντου και πλακοστρώσεων- μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι σιγά σιγά η «προπαγάνδα» έχει αποστασιοποιηθεί από το σχεδιασμό και έχει στραφεί στα δέντρα, στα οικολογικά υλικά των δρόμων και στη διαχείριση του νερού.

Θέλοντας να δούμε εάν εν τέλει θα πρασινίσει η Πανεπιστημίου, μετρήσαμε από την οριστική μελέτη τους χώρους πρασίνου, σε τμήμα της οδού μεταξύ των οδών Εμμ. Μπενάκη και των Χ. Τρικούπη-Αρσάκη. Στη συνέχεια τους συγκρίναμε (μετά από μετρήσεις) με τις ήδη υπάρχουσες δύο σειρές ζαρντινιερών, οι οποίες βρίσκονται στην άκρη των πεζοδρομίων προς την πλευρά του οδοστρώματος (μία σε κάθε πλευρά του δρόμου). Το αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό.

Σήμερα σε αυτό το τμήμα υπάρχουν (περίπου) 270 τ.μ. χώρου πρασίνου, οι γνωστές ζαρντινιέρες με ικανοποιητική φύτευση και σε αρκετά καλή κατάσταση.

Εκπλαγήκαμε όταν είδαμε ότι στο αντίστοιχο τμήμα το Rethink Athens προβλέπει μόνο 140 τ.μ. (περίπου) χώρους πρασίνου, δηλαδή σχεδόν τη μισή έκταση από την υπάρχουσα και μάλιστα όλοι οι χώροι στη μία πλευρά της οδού.

Πρακτικά αφαιρούν τη μια σειρά ζαρντινιερών (προς την πλευρά του ΣτΕ) και διατηρούν την άλλη (προς την πλευρά του REX). Δηλαδή, η μία από τις υπάρχουσες δύο δεντροστοιχίες κόβεται μαζί με τις ζαρντινιέρες και μετατρέπεται σε δρόμο για αυτοκίνητα, με αποτέλεσμα να απομένουν τα μισά δέντρα από τα σημερινά.

Σύμφωνα δε με τη μελέτη, δεν προβλέπεται φύτευση σε άλλη θέση.

Δηλώνουν ότι θα φυτεύσουν 800 νέα δέντρα. Ξέχασαν όμως να μας πουν πόσα από τα υπάρχοντα θα κόψουν.

Η Νέα Πανεπιστημίου λοιπόν θα είναι μια γκρίζα οδός (τουλάχιστον πιο γκρίζα από την παλιά).

Θα είναι όμως φιλική στον πεζό, ο οποίος θα είναι ο κύριος χρήστης του χώρου;

Σήμερα η Πανεπιστημίου έχει -ελεύθερα- πεζοδρόμια πλάτους από 4,10-4,40 μ. (οι μετρήσεις έγιναν στο ύψος του REX και στο ΣτΕ) και στη συνέχεια ένα χώρο από 1,80-2,30 μ., στο οποίο υπάρχουν ζαρντινιέρες και δενδροστοιχίες, κατά κύριο λόγο, οι οποίες προσφέρουν την απαραίτητη απομόνωση από την κυκλοφορία των οχημάτων και σκίαση στον πεζό.

Είναι από τα λίγα πεζοδρόμια στην πόλη που έχουν ευρωπαϊκές προδιαγραφές και μπορούν να κινηθούν ανεμπόδιστα και ευχάριστα ηλικιωμένοι, μητέρες με καροτσάκια, ΑμεΑ κ.τ.λ.

Στο φυλλάδιο του Rethink Athens, η Πανεπιστημίου αναφέρεται σαν «μεικτή επιφάνεια». Μας εξηγεί δε παρακάτω ότι: «...Η μεικτή επιφάνεια είναι μια ενιαία επιφάνεια ή περιοχή που είναι προσβάσιμη τόσο από οχήματα όσο και από πεζούς. Ο σχεδιασμός επικεντρώνεται στην προειδοποίηση (!) και επαγρύπνηση των οδηγών (!) ότι εισέρχονται σε άλλη ζώνη (!!).

Βέβαια παράλληλα, επιτείνεται και η προσοχή των πεζών διότι μοιράζονται το χώρο με άλλους χρήστες» (!!) δηλαδή ταξί, ποδηλάτες, μηχανάκια, φορτηγά, 100, 166, επίσημα οχήματα, αυτοκίνητα Δημόσιας Χρήσης και ό,τι άλλο προκύψει.

Ωστόσο υπάρχουν τμήματα που αναφέρονται σαν πεζόδρομοι κατά μήκος των καταστημάτων και χρησιμοποιούνται «αποκλειστικά για πεζούς». Δηλαδή όχι και τόσο αποκλειστικά, γιατί στη συνέχεια αναφέρει ότι «...Η ζώνη μπροστά στα καταστήματα -chic έκφραση για τα πεζοδρόμια- μπορεί να εξυπηρετήσει την πρόσβαση σε περίπτωση έκτακτων αναγκών (!!) παρ' όλο που οι πεζοί -στους οποίους ανήκει κατά αποκλειστικότητα η ζώνη αυτή- δεν θα περιμένουν τα αντίστοιχα οχήματα»...

Απ' ό,τι καταλαβαίνετε, ο δύστυχος πεζός θα μπορεί να περιφέρεται μόνο μπροστά στα καταστήματα, προσεχτικά όμως, γιατί μπορεί να έχει καμιά έκτακτη συνάντηση με όχημα, δηλαδή δεν υπάρχει κανένας χώρος αποκλειστικά για τον πεζό.

Ακόμα και στο κέντρο των πεζοδρομημένων (!) πλατειών, «θα μπορούν να κυκλοφορούν τα οχήματα ανεφοδιασμού» σύμφωνα με τη μελέτη.

Εν τέλει, αυτός ο χώρος που θα μας επιτρέπουν να περπατάμε, κολλημένοι στις βιτρίνες των μαγαζιών και κυνηγημένοι στις υπάρχουσες στοές, πόσος είναι;

Θα περίμενε κανείς ότι τουλάχιστον θα μας έδιναν το χώρο του πρασίνου που μας πήραν. Δεν είναι όμως τόσο ανοιχτοχέρηδες. Σύμφωνα με τη μελέτη, ο χώρος αποκλειστικά για πεζούς έχει πλάτος από 1,00 μ. (δίπλα στις πλατφόρμες των στάσεων του τραμ -έπρεπε να «βολευτούν» κι αυτές και δυστυχώς εις βάρος των πεζών), που πιο κάτω γίνεται 1,50 μ. (!), ή 2,05 μ. (!) και φθάνει μέχρι 2,70μ. (!!).

Εκεί που σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας από 4,70 έως και 7,00 μέτρα. Τελικά, η Νέα Πανεπιστημίου θα είναι περισσότερο εχθρική και για τον πεζό και για το περιβάλλον.

Η Νέα Πανεπιστημίου δεν είναι πεζόδρομος, είναι τραμόδρομος, και για τη δημιουργία του μειώνουν δραστικά το χώρο πρασίνου που υπάρχει, κόβουν τα μισά δέντρα και «συμπιέζουν» τους πεζούς πλάι στις βιτρίνες.

Αυτοί είναι μερικοί από τους λόγους για τους οποίους προσφύγαμε στο ΣτΕ εναντίον της τραμοδρόμησης (και όχι πεζοδρόμησης, όπως έντεχνα μας έχουν «περάσει») της Πανεπιστημίου.

Εμείς απαντάμε: Ευχαριστώ δεν θέλουμε τη «Νέα Πανεπιστημίου» με την glamorous αισθητική της και τους «νέους» επενδυτές της. Προτιμούμε την παλιά. Θα περπατήσουμε στα πεζοδρόμια που υπάρχουν και θα μετακινηθούμε με το Μετρό ή το τρόλεϊ (εξάλλου πηγαίνουν στο ίδιο μέρος που θα πηγαίνει και το τραμ). Και επιπλέον ως πολίτες δεν θα μας στοιχίσει τίποτα.

ΥΓ. 1 Οι σύμβουλοι Επικρατείας -και οι υπάλληλοι του ΣτΕ- παρακαλούνται όταν βγαίνουν από την κεντρική σκάλα του κτηρίου να κατεβαίνουν προσεκτικά από το πλάι και όχι κατ' ευθείαν εμπρός, διότι μπορεί «να συμπέσουν» με κανέναν ποδηλάτη ή ταξιτζή.

ΥΓ. 2 Στη μελέτη υπάρχει σύσταση στους ποδηλάτες να προσέχουν στο κάτω μέρος της Πανεπιστημίου που έχει κατηφόρα και μπορεί να αναπτύξει κάποιος πιο μεγάλη ταχύτητα. Για τους πεζούς δεν υπάρχει καμία σύσταση. Αυτοί θα κυκλοφορούν με δική τους ευθύνη.

Το άρθο δημοσιεύεται αυτούσιο από την Ελευθεροτυπία, όπου είχε τον τίτλο "Λιγότερο πράσινη και πιο ακριβή η «Νέα Πανεπιστημίου»". Οι υπογραμμίσεις δικές μου.

Ενημέρωση, Ιούνιος 2015:  Η ανάπλαση κρίθηκε παράνομη από το ΣτΕ.