Δεκαετία Δράσης για την Οδική Ασφάλεια

Όλοι γνωρίζουμε ότι τα τροχαία θερίζουν.
Κάθε κοινότητα, κάθε κοινωνική ομάδα πληρώνει την ευκολία της μετακίνησης θυσιάζοντας τα παιδιά της - δεν υπάρχει χρονιά χωρίς θύματα.
Τα τροχαία αποτελούν τη 10η αιτία θανάτου παγκοσμίως. Κάθε χρόνο υπολογίζεται πως περίπου 1, 3 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους στην άσφαλτο, αριθμός που υπολογίζεται να αυξηθεί σε 1,9 εκατομμύρια ως το 2020, λόγω της αύξησης του αριθμού των οχημάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Περίπου 20-50 εκατομμύρια ακόμη άνθρωποι τραυματίζονται κάθε χρόνο, πολλοί από αυτούς σοβαρά.

Είναι ασύλληπτο το μέγεθος της οδύνης που προκαλούν τόσοι θάνατοι, τραυματισμοί και αναπηρίες σε όλο το μήκος και το πλάτος της γης.

Πέρα όμως από τις προσωπικές τραγωδίες, υπάρχει και μια άλλη, κοινωνική παράμετρος: από τη μια, το κενό που αφήνει η αιφνίδια απώλεια νέων και παραγωγικών ανθρώπων δύσκολα αναπληρώνεται, ενώ από την άλλη, η περίθαλψη των τραυματιών αποτελεί ένα δυσβάσταχτο κοινωνικό και οικονομικό κόστος.
Το αποτέλεσμα είναι πως ο τεράστιος αριθμός τροχαίων δυστυχημάτων αποτελεί τροχοπέδη για την επίτευξη των εθνικών και διεθνών αναπτυξιακών στόχων.

Αναγνωρίζοντας όλα τα παραπάνω, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ανακήρυξε, στις 2 Μαρτίου 2010, τη δεκαετία 2011-2020 ως Δεκαετία Δράσης για την Οδική Ασφάλεια.
Ο στόχος της δεκαετίας είναι να σωθούν εκατομμύρια ζωές μέσω τριών βημάτων:

• Βελτίωση της ασφάλειας δρόμων και οχημάτων
• Βελτίωση της οδικής συμπεριφοράς και
• Βελτίωση των υπηρεσιών ανταπόκρισης σε περίπτωση τροχαίου

Ο Οργανισμός υπολογίζει ότι μέσω της εφαρμογής των παραπάνω οι θάνατοι μπορούν να μειωθούν σε 600.000 ανά έτος, σώζοντας συνολικά έως και 5 εκατομμύρια ζωές μέσα σε μια δεκαετία.

Ποιος στόχος θα μπορούσε να είναι καλύτερος και πιο αξιέπαινος από την αποτροπή 5 εκατομμυρίων θανάτων και την προστασία 50 εκατομμυρίων ανθρώπων και των οικογενειών τους;
Από αυτό το βήμα, οι "Μαμάδες στο Δρόμο" δεσμευόμαστε να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να συμβάλλουμε κι εμείς στην επιτυχία αυτής της προσπάθειας.

Ενημέρωση 2012: Ως μέλος του ΟΗΕ και του ΠΟΥ, η χώρα μας συμμετέχει στη δεκαετία. Το στρατηγικό σχέδιο για τη δεκαετία που εκπονήθηκε από το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο αναγνωρίζει ότι η χώρα μας κατέχει μια από τις χειρότερες θέσεις στον τομέα της Οδικής Ασφάλειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (σελ. 2). Παραδέχεται επίσης πως η εκπόνηση του σχεδίου και η ένταξη της χώρας στη Δεκαετία Δράσης για την Οδική Ασφάλεια αποτελεί την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος των τροχαίων στη χώρα μας (σελ. 4).
Σύμφωνα με τους συντάκτες του Σχεδίου, ο στόχος για τη χώρα μας θα είναι η μείωση των θανάτων λόγω τροχαίου από 1.300 περίπου το χρόνο σε 650 ως το 2020.
Για την επίτευξη του στόχου, δημιουργούνται δύο Επιτροπές Οδικής Ασφάλειας (μία διυπουργική και μια διακομματική) καθώς και μια Ειδική Γραμματεία για το θέμα. Οι παραπάνω θα είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή των έξι προγραμμάτων που στόχο έχουν τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στη χώρα:

• Πρόγραμμα "Εκπαίδευση" (με στόχο τη νέα γενιά και εφαρμογή στα σχολεία)
• Πρόγραμμα "Εφαρμογή" (οργάνωση των υπεύθυνων αρχών, εφαρμογή των νόμων, επιτήρηση των δρόμων)
• Πρόγραμμα "Ασφαλείς Χρήστες του Δρόμου" (Εκπαίδευση και εξετάσεις νέων οδηγών, εκπαίδευση εκπαιδευτών, βελτίωση ασφάλειας μοτοσικλετιστών και ποδηλατών, ασφάλεια σχολικών εκδρομών, έρευνα αιτίων συγκρούσεων, βάση αδειών οδήγησης)
• Πρόγραμμα "Ασφαλείς Υποδομές" (ενοποιημένο σύστημα ελέγχου ασφάλειας υποδομών, συστήματα ελέγχου ταχύτητας, δημιουργία υποδομών που θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες ηλικιωμένων χρηστών, προγράμματα ασφάλειας σε αστικές περιοχές, συντήρηση και βελτίωση οδικού δικτύου, μέτρα ασφάλειας σε επικίνδυνες περιοχές, βάση δεδομένων οδικού δικτύου, ανάπτυξη και ενημέρωση κατευθυντηρίων οδηγιών για σχεδιασμό δρόμων).
• Πρόγραμμα "Ασφαλή Οχήματα" (αναβάθμιση τεχνικών ελέγχων, κίνητρα για ασφαλέστερα οχήματα, ειδικά μέτρα για βαρέα οχήματα και σχολικά λεωφορεία, έξυπνα συστήματα υποστήριξης οδηγών, βάση δεδομένων οχημάτων)
• Πρόγραμμα "Μετά το ατύχημα" (μονάδες ΕΚΑΒ, ειδικές μονάδες τραύματος, εκπαίδευση στις πρώτες βοήθειες, αποτελεσματική ανταπόκριση σε περίπτωση τροχαίου, ψυχολογική υποστήριξη θυμάτων, συστηματική καταγραφή στατιστικών στοιχείων).

Ενημέρωση 2017: Μετά την αρχική εξαγγελία, το 2011, δεν έχει ακουστεί καμία λέξη για τη δεκαετία δράσης από επίσημα χείλη. Η μείωση των τροχαίων που παρατηρήθηκε οφειλόταν αποκλειστικά στη μείωση του αριθμού των αυτοκινήτων λόγω κρίσης και έχει ήδη αρχίσει να αντιστρέφεται. Οι υποδομές, η εκπαίδευση, η τήρηση του νόμου και το νομικό πλαίσιο δεν έχουν αλλάξει διόλου, ενώ η οδηγική συμπεριφορά επιδεινώνεται και η τήρηση της νομιμότητας γίνεται εξαίρεση κι όχι νόμος.
Χρειάστηκαν δυστυχώς δύο τραγικά δυστυχήματα (στη Θήβα και τα Χανιά) για ν' αρχίσει να συζητείται σοβαρά το θέμα της οδικής ασφάλειας, χωρίς όμως αποτέλεσμα ακόμη.