Ασφαλείς και έξυπνες υποδομές για ανασφαλείς και καθυστερημένους πολίτες…

Τις τελευταίες δεκαετίες η ελληνική «εκσυγχρονιστική» πολιτική ταυτίστηκε με την αχαλίνωτη προώθηση της χρήσης του αυτοκινήτου. Ο διπλασιασμός του αριθμού των αυτοκινήτων στην Ελλάδα σε μια δεκαετία θεωρήθηκε δείκτης ανάπτυξης: οι ίδιοι που μας καλούσαν να απολαύσουμε τη χαρά του tuning («φτιαγμένα» αυτοκίνητα), αργότερα μας κατηγορούσαν πως τα αγοράζαμε με δανεικά, ενώ σήμερα σχεδιάζουν να επιβραβεύσουν «συνεπείς φορολογούμενους» με κατασχεμένες Maserati. Η χώρα καταλαμβάνει την πρώτη θέση σε αγορά Porsche Cayenne, διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό «βαριών φορτηγών» αναλογικά με τον πληθυσμό - και «συμπτωματικά» κατέχει την πρώτη θέση σε θανάτους και τραυματισμούς από τροχαία στην Ευρώπη.
 

Ο δρόμος της ανάπτυξης για την ελληνική και την ευρωπαϊκή ελίτ ονομαζόταν Αυτοκινητόδρομος. Το όχημα, Αυτοκίνητο. Ο σιδηρόδρομος και τα μέσα σταθερής τροχιάς γενικότερα έμπαιναν στην άκρη. Οι ποδηλατόδρομοι και οι πεζόδρομοι, ακόμα περισσότερο.

Το κόστος των δρόμων στην Ελλάδα (Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, 2009) είναι επταπλάσιο από τον μέσο ευρωπαϊκό, ενώ η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια στις χρονικές υπερβάσεις στην παράδοσή τους, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (αποτίμηση οδικών έργων σε τέσσερις χώρες, 2013) στην οποία σημειώνεται: «α) Η πλειονότητα των έργων που υποβλήθηκαν σε έλεγχο χαρακτηρίζονταν από ανακριβείς προβλέψεις κυκλοφορίας […] β) Ο τύπος οδού που επελέγη δεν ήταν ο πλέον κατάλληλος για την αντίστοιχη κυκλοφορία: οι αυτοκινητόδρομοι, μακράν δαπανηρότεροι από τις οδούς ταχείας κυκλοφορίας (το μέσο συνολικό κόστος ανά χιλιόμετρο ανέρχεται σε περίπου 11 εκατομμύρια ευρώ για τους αυτοκινητόδρομους και σε 6,2 εκατομμύρια ευρώ, ήτοι 43 % φθηνότερα, για τις οδούς ταχείας κυκλοφορίας), ήταν η προτιμώμενη επιλογή, ακόμα και για τμήματα στα οποία οι κυκλοφοριακές ανάγκες θα μπορούσαν να καλυφθούν με οδούς ταχείας κυκλοφορίας».

Οι αυτοκινητόδρομοι είναι η ακριβότερη επιλογή: προφανώς αυτός είναι ο πρώτος λόγος για την επιλογή τους ως βασική υποδομή. Το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Την τελευταία δεκαετία,το ευρωπαϊκό δίκτυο αυτοκινητοδρόμων επεκτάθηκε κατά 27%, ενώ το σιδηροδρομικό μειώθηκε κατά 2%.Οι σιδηρόδρομοι καλύπτουν μόλις το 6% των επιβατικών μεταφορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στην Ελλάδα, βέβαια, αυτό το όραμα απογειώθηκε. Με δεδομένο ένα υποτυπώδες σιδηροδρομικό δίκτυο που άφηνε ακάλυπτη τη δυτική πλευρά της χώρας, οι συντονισμένες δράσεις των ελληνικών κυβερνήσεων όχι μόνο υπέσκαψαν την προοπτική ανάπτυξής του (κατασκευή Γέφυρας Ριου Αντιρριου χωρίς πρόβλεψη σιδηροδρομικής γραμμής), αλλά προχώρησαν στην παραπέρα συρρίκνωσή του, διαλύοντας τις γραμμές Πελλοπονήσου και αποκόπτοντας την χώρα από το εξωτερικό εδώ και τρία χρόνια. Προηγουμένως, οι σιδηρόδρομοι στην Ελλάδα κάλυπταν μόλις το 8% των εμπορευματικών μεταφορών. Σήμερα, είναι αστείο να επιχειρήσουμε να καταγράψουμε ποσοστά.

Ποια είναι η κατάσταση σε σχέση με τους ποδηλατόδρομους, τους πεζόδρομους και τα μέσα σταθερής τροχιάς στις πόλεις; Υπάρχουν ασφαλή δίκτυα ποδηλατοδρόμων και πεζοδρόμων για να μετακινηθεί κανείς χωρίς να απειλείται από κάποιο μηχανοκίνητο μέσο; Υπάρχουν μέσα σταθερής τροχιάς που να καλύπτουν τις μεγάλες αποστάσεις των μεγαλουπόλεων; Η απάντηση είναι γνωστή.

Ζούμε σε μια δημοκρατική χώρα· η δημοκρατία απεχθάνεται τις διακρίσεις. Η ελεύθερη μετακίνηση είναι εγγυημένη. Όλοι μαζί στον δρόμο (και στο πεζοδρόμιο και στον πεζόδρομο), νταλίκες και ποδήλατα, μηχανές και πεζοί, ΙΧ και καροτσάκια — οι ικανοί θα επιβιώσουν…

Στις 9 του Μάη η Ελλάδα, προεδρεύουσα της Ε.Ε. (χορηγός της προεδρίας, η Audi) οργανώνει στο Ζάππειο ημερίδα για την οδική ασφάλεια με θέμα «Ασφαλείς και Έξυπνες Υποδομές». Είναι η ίδια χώρα που διατηρεί όρια ταχύτητας 90 χλμ./ώρα σε δρόμους του αστικού ιστού (Λεωφόρος Συγγρού), που δεν θεωρεί σκόπιμο να κατασκευάσει έναν σύγχρονο ποδηλατόδρομο στον ίδιο δρόμο, που έχει μετατρέψει τους πεζόδρομους σε πάρκινγκ, που μεταθέτει μια δεκαετία την ολοκλήρωση μιας γραμμής μετρό (Θεσσαλονίκη) — σε όποιο σημείο κι αν την κοιτάξεις, σου δίνει ανάγλυφα την αιτιολογία γιατί κατέχει την πρωτοκαθεδρία σε θανάτους και τραυματισμούς από τροχαία εγκλήματα. Ασφαλείς και έξυπνες υποδομές για ανασφαλείς και καθυστερημένους πολίτες…

Υπάρχουν όμως και αισιόδοξα μηνύματα. Την Κυριακή 11 Μάη στις περισσότερες ελληνικές πόλεις θα πραγματοποιηθεί η 7η Πανελλαδική Ποδηλατοπορεία με κεντρικό σύνθημα «Προώθηση του Ποδηλάτου και των Μέσων μαζικής Μετακίνησης-Περιορισμός του Ι.Χ.». Οι ίδιοι οι (ευάλωτοι) χρήστες του δρόμου δείχνουν πώς και πού μπορεί να λυθεί το πρόβλημα.

Tου Γιώργου Κουβίδη, γιατρoύ και μέλους του συλλόγου S.O.S. Τροχαία Εγκλήματα. 

Αναδημοσίευση από εδώ.