Με το αυτοκίνητο στην πόλη

Ξυπνάς το πρωί για τη δουλειά. Μπαίνεις στο αμάξι κι ανοίγεις το ραδιόφωνο, για να σου κρατά παρέα. Όταν αγχώνεσαι γιατί θ' αργήσεις ή θυμώνεις μ' εκείνο το μηχανάκι που σου έκανε "σφήνα" δεν υπάρχει κανείς να σ' ακούσει. Η ώρα περνά και το αυτοκίνητο κινείται απελπιστικά αργά. Κολλημένος στο μποτιλιάρισμα καταλήγεις να μιλάς μόνος, ή βρίζοντας μεγαλόφωνα τους άλλους οδηγούς ή σχολιάζοντας τα όσα λέει ο εκφωνητής. Γύρω σου υπομένουν κολλημένοι στην κίνηση κι άλλοι οδηγοί, μιλώντας κι αυτοί μόνοι τους και χτυπώντας το τιμόνι με ανυπομονησία.

Ας δοκιμάσουμε τώρα ένα άλλο σενάριο:

Ξυπνάς το πρωί για τη δουλειά. Βγαίνεις από την πολυκατοικία και προχωράς προς τη στάση. Στο δρόμο καλημερίζεις το φούρναρη και παραγγέλνεις να σου κρατήσει μια φρατζόλα πολύσπορο για το μεσημέρι. Διασταυρώνεσαι με μια γειτόνισσα που σε πληροφορεί ότι τη Δευτέρα η ΔΕΗ θα κάνει διακοπή στη γειτονιά σας. Στη στάση περιμένουν ήδη οι γνωστοί συνεπιβάτες σου. Κάθε μέρα κάνετε μαζί την ίδια διαδρομή. Μιλάτε για τον καιρό, για την επόμενη απεργία κι η ώρα περνά χωρίς να το καταλάβεις.

Μη με παρεξηγείτε, δεν πιστεύω πως όλοι στη γειτονιά αγαπιούνται και ζουν σε μια ουτοπική κατάσταση αγάπης κι αρμονίας. Αυτό που λέω είναι πως αυτός που μετακινείται με τα πόδια και συγκοινωνίες έχει επαφή με τους γύρω του, ενώ αυτός που μετακινείται με το αυτοκίνητο κάνει τη διαδρομή του απομονωμένος. Μέσω της επαφής αυτής ανταλλάσει πληροφορίες και εξυπηρετήσεις, αλλά υπάρχει και ένα άλλο πλεονέκτημα:

Αυτές οι καθημερινές συναντήσεις μπορεί να μην οδηγούν σε στενές φιλίες, οπωσδήποτε όμως φέρνουν σε επαφή τους ανθρώπους που μοιράζονται τον ίδιο χώρο. Αυτή η -έστω και επιφανειακή- γνωριμία προάγει καλύτερη κοινωνική συμπεριφορά, πράγμα που οφελεί όλα τα μέλη της κοινότητας.

Σκεφτείτε το: μπροστά σε γνωστούς μας ανθρώπους δε φερόμαστε το ίδιο όπως μπροστά σε αγνώστους. Οι περισσότεροι τουρίστες που αναστατώνουν τις κοινότητες των νησιών τα καλοκαίρια δε θα έκαναν στον τόπο τους τα όσα κάνουν όταν πάνε διακοπές. Ο γείτονας που βάζει το ραδιόφωνο στη διαπασών θα το σκεφτόταν δύο φορές αν ήξερε ότι όλοι ξέρουν ποιός είναι και θα τον κοιτούν με αποδοκιμασία στο φούρνο και στη στάση. Τινάζεις το χαλί σου χωρίς δεύτερη σκέψη πάνω από το μπαλκόνι του άγνωστου γείτονα, αλλά δεν τινάζεις το χαλί πάνω από τη μπουγάδα της Μαρίας ή του Γιώργου.

Αυτό που θέλω να πω είναι ότι όταν οι άνθρωποι δε γνωρίζονται μεταξύ τους η αδιαφορία και η αντικοινωνικές συμπεριφορές πολλαπλασιάζονται. Οι μετακινήσεις με αυτοκίνητο προάγουν αυτή την κατάσταση, ενώ οι μετακινήσεις με τα πόδια και μέσα μαζικής μεταφοράς ενισχύουν τις σχέσεις μεταξύ των μελών μιας κοινότητας πράγμα που οδηγεί σε καλύτερη συμπεριφορά και βελτίωση της ζωής όλων.

Με λίγα λόγια, οι σχέσεις με τους γύρω μας θα βελτιωνόταν αν χρησιμοποιούσαμε τα αυτοκίνητα μόνο για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου.
Δυστυχώς όμως, προς το παρόν, ούτε οι συνθήκες, ούτε η νοοτροπία μας ευνοούν μια τέτοια αλλαγή.