Η Πλάκα δεν είναι τυχαία μια από τις πιο γνωστές περιοχές της Αθήνας, ίσως και της Ελλάδας.
Είναι μια παλιά πόλη στην καρδιά μιας σύγχρονης τσιμεντούπολης, ένα σπάνιο απομεινάρι άλλων καιρών. Δεν είναι σύμπτωση ότι όλοι καταλήγουν εκεί: ντόπιοι και τουρίστες, αθηναίοι κι επισκέπτες, όλοι καταλήγουν στην Πλάκα για βόλτα, για καφέ, για να δουν τα μνημεία της ή τη θέα, για να περπατήσουν στα στενά δρομάκια της, για να χαλαρώσουν μακριά από τη βοή της πόλης.
Με συνεχή κατοίκηση από την προϊστορία, η περιοχή της Πλάκας διαθέτει αξιοθέατα από την εποχή του Περικλή ως τα νεοκλασσικά των αρχών του εικοστού αιώνα. Τα αυθαίρετα αναφιώτικα της εποχής του Όθωνα σκαρφαλώνουν στο βράχο πάνω σε σκαλιά που θυμίζουν κυκλάδες, ένας νησιώτικος οικισμός μεταφυτευμένος στην καρδιά μιας μεγαλούπολης. Στις γεμάτες σκαλιά ανηφοριές της έχουν γυριστεί σκηνές από αμέτρητες ελληνικές ταινίες.
Κι όμως, αρχαία υπάρχουν και στην Αμαλίας, στην Ακαδημία Πλάτωνος, νεοκλασσικά υπάρχουν στα Πετράλωνα και στο Κουκάκι, στενά δρομάκια στην Καισαριανή, θέα στην Πετρούπολη και στου Ζωγράφου.
Τι είναι αυτό που κάνει την Πλάκα μοναδική;
Γιατί όλοι συρρέουν στα στενά της δρομάκια;
Η απάντηση είναι αυτά ακριβώς τα στενά δρομάκια.
Συνειδητά ή ασυνείδητα, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της πόλης δραπετεύουν από τους πολύβοους δρόμους για να βρουν καταφύγιο στη -σχετική έστω- ηρεμία της Πλάκας. Καταφεύγουν μαζικά σε μια γειτονιά που μπορούν να περπατήσουν έστω και λίγο πιο ήρεμοι, να κουβεντιάσουν χωρίς να χρειάζεται να φωνάζουν για ν' ακουστούν, να ψωνίσουν με την ησυχία τους, να πιαστούν χέρι-χέρι χωρίς τη διαρκή απειλή και το θόρυβο των τροχοφόρων.
Τα σκαλάκια της Πλάκας είναι αυτά που την έχουν κάνει πόλο έλξης για όλους, όχι τα αρχαία της ή τα ταβερνάκια. Υπάρχουν κι άλλοι αρχαιολογικοί χώροι, όπως η Πύλη του Αδριανού, εκεί κοντά. Κι όμως, ενώ είναι ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της πόλης, ενώ μαζεύει πλήθη γύρω της, παραμένει έρημη χωρίς ζωή, γιατί οι επισκέπτες φεύγουν μετά από μερικές φωτογραφίες. Οι έξι λωρίδες της Λεωφόρου Αμαλίας διώχνουν τον κόσμο. Οι πλανόδιοι πωλητές το ξέρουν, γι αυτό δε θα δείτε ποτέ κανέναν εκεί, ενώ θα βρείτε αμέτρητους στην Πλάκα και σε κάθε πεζόδρομο της Αθήνας.
Η Πλάκα έχει ζωή και κίνηση γιατί ο κόσμος εκεί χαλαρώνει. Εκεί περπατά πιο αργά, συζητά πιο ήρεμα, χαζεύει στα μαγαζιά κι αράζει στις καφετέριες. Τα μαγαζιά της Πλάκας ανθούν γιατί η περιοχή είναι πόλος έλξης για τους ανθρώπους και είναι πόλος έλξης γιατί αποτελεί μια νησίδα ηρεμίας μέσα σε μια πόλη που έχει αλωθεί από τα τροχοφόρα.
Η μεγαλύτερη απειλή για την Πλάκα σήμερα δεν είναι η οικονομική κρίση και το Μνημόνιο. Η μεγαλύτερη απειλή είναι τα τροχοφόρα.
Στους δρόμους που δεν έχουν πεζοδρομηθεί τα αυτοκίνητα αυξάνονται, σε μια προσπάθεια να παρακάμψουν τις μποτιλιαρισμένες αρτηρίες της πόλης. Κι ενώ η κυκλοφορία πυκνώνει, οι επισκέπτες της Πλάκας στριμώχνονται σε ανεπαρκή ή ανύπαρκτα πεζοδρόμια, διακόπτοντας τη βόλτα και τη συζήτησή τους, ώσπου να περάσει το αυτοκίνητο για να μπορέσουν να συνεχίσουν - ως τη στιγμή που θα πρέπει πάλι να διακόψουν για να περάσει το επόμενο.
Οι επισκέπτες της Πλάκας δεν είναι ασφαλείς ούτε στους πεζόδρομους της περιοχής. Συστηματικά, όπως όλοι οι πεζόδρομοι της πόλης, αλώνονται από αυτοκίνητα αλλά κυρίως από τα πιο ευκίνητα μηχανάκια. Αναζητώντας τρόπους να ξεφύγουν από την κίνηση και βέβαιοι ότι δεν πρόκειται να υποστούν καμία κύρωση μέσα στο κλίμα της γενικής ασυδοσίας που επικρατεί, οι οδηγοί τους καταπατούν τους χώρους των πεζών όλο και περισσότερο καταστρέφοντας το βασικό παράγοντα της γοητείας της Πλάκας: την ηρεμία μιας αλλοτινής εποχής.
Η πόλη αυτή δεν έχει πολλές οάσεις. Τα πάρκα της είναι ελάχιστα και
μικρά, οι περίπατοί της λιγοστοί. Διεκδικούμε το δικαίωμα να χαιρόμαστε
μια γωνιά της πόλης μας ήρεμοι, χωρίς τη συνεχή βοή των οχημάτων, χωρίς
την πνιγηρή οσμή των καυσαερίων. Διεκδικούμε το δικαίωμα των πολλών να απολαμβάνουν ένα σπάνιο θησαυρό της χώρας μας, χωρίς να καταστρέφεται από λίγους. Διεκδικούμε τα αυτονόητα: την ασφάλεια όσων περπατούν και την τήρηση του νόμου από όσους οδηγούν.
Την Κυριακή, 1η Απριλίου 2012, περπατούμε στα στενά της Πλάκας. Χαιρόμαστε τον ήλιο και την άνοιξη και μαθαίνουμε για την ιστορία της πόλης μας από τον ξεναγό
Αριστοτέλη Κοσκινά.
Το ραντεβού μας είναι στις 12 το μεσημέρι, μπροστά στο σταθμό του Θησείου. Η διαδρομή της ξενάγησης
εδώ.
Ενημέρωση: η ξενάγηση έγινε και μπορείτε να δείτε λεπτομέρειες κάνοντας κλικ
εδώ.