Η δικαιοσύνη του πεζού

Σχολιάζοντας παλιότερή μου ανάρτηση, φίλος αναγνώστης απογοητεύεται με τη στάση ταλαιπωρούμενων πεζών και αναπήρων που δεν προσφεύγουν στη δικαιοσύνη. Αφού πέρασα κι εγώ από αυτό το στάδιο (αν έχεις δίκιο, θα το βρεις) σήμερα ομολογώ με λύπη μου ότι δεν έχω καμία εμπιστοσύνη στα ένδικα μέσα.

Έχει συμβεί πολλάκις πεζός να καλέσει την αστυνομία, ή ακόμη να χρειαστεί να παρέμβει η αστυνομία σε θερμό επεισόδιο μεταξύ πεζού και οδηγού, και σε όλες τις περιπτώσεις που έτυχε ν' ακούσω, οι αστυνομικοί πήραν το μέρος του οδηγού, που είχε παρκάρει παράνομα! Άλλες φορές προτρέπουν τον αδικημένο πεζό να δώσει τόπο στην οργή, και να παραβλέψει την κατάσταση. Σε καμία περίπτωση δεν έχω δει αστυνομικό να κόβει επιτόπου κλήση στον παραβάτη, ή έστω να του κάνει επίπληξη και να τον υποχρεώνει να μετακινήσει το όχημα.

Οι αστυνομικοί είναι πολίτες της χώρας αυτής και είναι απόλυτα φυσικό να μοιράζονται τις ίδιες αντιλήψεις και νοοτροπίες με τους συμπολίτες τους, που θεωρούν απόλυτα φυσιολογική την παροχή ειδικών προνομίων στα αυτοκίνητα. Η δουλειά τους όμως είναι η εφαρμογή του νόμου και είναι παρωδία της αποστολής τους να εμφανίζονται ως υπερασπιστές του παραβάτη.

Δεν περιμένω βέβαια η σύντομη θητεία τους στη σχολή της αστυνομίας να τους έχει κάνει ειδικούς στην ελληνική νομολογία. Θα περίμενα όμως κάθε αστυνομικός να λαμβάνει ειδική ενημέρωση για τον τομέα ευθύνης του, ακόμα κι αν είναι κάτι απλό, όπως ο κώδικας οδικής κυκλοφορίας, ώστε να μην υπάρχει περίπτωση άγνοιας ή παρερμηνείας του νόμου. Θα περίμενα επίσης να υπάρχει άνωθεν πίεση ώστε ο κάθε αστυνομικός να υποχρεώνεται να εφαρμόζει το νόμο όταν καλείται. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική.

Όταν και αν οι αστυνομικοί προσέλθουν στη σκηνή, δεν εμφανίζονται ως όργανα του νόμου, αλλά ως αυτόνομοι κριτές υπεράνω του νόμου. Η προσωπική τους κρίση και άποψη είναι αυτή που θα αποφασίσει πώς θα χειριστούν το θέμα. Πολλές, μα πάρα πολλές φορές, αποθαρρύνουν ενεργά τον αδικημένο από το να διεκδικήσει τα δικαιώματά του.

Μολονότι ακόμη αγανακτώ όταν συναντώ τέτοια συμπεριφορά, σήμερα ομολογώ ότι οι άνθρωποι έχουν κάποιο δίκιο. Βλέπετε, έχουν γνωρίσει καλά τη δικαιοσύνη από κοντά, και ξέρουν τι θ' αντιμετωπίσει ο αφελής που θα προσφύγει στη δικαιοσύνη. Οι  πιθανότητές του να δικαιωθεί; Ελάχιστες. Η ταλαιπωρία και τα έξοδα; Αναλογικά τεράστια και δυσβάσταχτα.

Θέλετε ένα παράδειγμα; Μπορεί να μην έχει να κάνει με παρκαρισμένο αυτοκίνητο, αλλά είναι ενδεικτικό:

Φίλος σε επαγγελματικό ταξίδι επέστρεφε βράδυ στο ξενοδοχείο επαρχιακής πόλης με συνεργάτες του. Ξαφνικά, υποχωρεί μια πρόχειρα τοποθετημένη πλάκα στο πεζοδρομιο και πέφτει μέσα σε ανοιχτό φρεάτιο, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί αρκετά σοβαρά στο πόδι.

Ακολούθησε κέντρο υγείας, ράμματα, γύψος, φυσικοθεραπεία και μακρόχρονη αποκατάσταση. Ολοκλήρωσε με πολλή δυσκολία το συγκεκριμένο επαγγελματικό ταξίδι και αναγκάστηκε να ακυρώσει πολλές δουλειές, λόγω του τραυματισμού του, χάνοντας φυσικά αρκετά έσοδα.

Όπως είναι φυσικό, προσέφυγε στη δικαιοσύνη και διεκδίκησε αποζημίωση από το δήμο για την κακοτεχνία στο πεζοδρόμιο που οδήγησε σε σωματικές βλάβες και οικονομική ζημία. Έπειτα από πολλές αναβολές, κι αφού είχε ξοδέψει αρκετά σε παραστάσεις δικηγόρων και άσκοπες μεταβάσεις στο δικαστήριο της πόλης, βρέθηκε επιτέλους μπροστά στο δικαστή. Εκείνος, αφού τον κοίταξε προσεκτικά από πάνω ως κάτω, αποφάνθηκε "Ε, δε βλέπω να έχετε πάθει κάτι σοβαρό," και απέρριψε την προσφυγή του.

Επιστρέφοντας από το δικαστήριο, ο φίλος μου έβγαζε καπνούς από τα αυτιά, αλλά έπειτα από λίγες μέρες, αφού ηρέμησε, αποφάσισε να μην προχωρήσει το θέμα, γιατί όπως είπε ο ίδιος "Δεν αξίζει τον κόπο."

Όλοι όσοι έχουν εμπλακεί με οποιοδήποτε τρόπο στα γρανάζια της ελληνικής δικαιοσύνης έχουν καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα. Η χρονοβόρα και πολυέξοδη ελληνική δικαιοσύνη δε μπορεί να εγγυηθεί την εφαρμογή των νόμων που υποτίθεται ότι πρέπει να προστατεύει, δε μπορεί να διασφαλίσει την προστασία των πολιτών της από κάθε είδους παραβάτες. Ο νόμος απαγορεύει την αυτοδικία, αλλά η δικαιοσύνη δεν τιμωρεί όσους καταπατούν τα δικαιώματα των συμπολιτών τους, ή, όταν τιμωρεί, η τιμωρία είναι αναιμική και ανίκανη ν' αποτρέψει μελλοντικές παραβάσεις.

Σ' αυτές τις περιπτώσεις, ο αδικημένος έχει δύο επιλογές: ή θα αναλώνεται σε ανήμπορη οργή και δίχως νόημα προσφυγές, ή θα παραμερίσει την αγανάκτησή του στωικά, για να διαφυλάξει την ψυχική του ηρεμία.

Mπροστά σε μια τέτοια κατάσταση, η αντίδραση δεν πρέπει να είναι ατομική, αλλά ομαδική. Μία-μία προσφυγή δεν πρόκειται να επιφέρει καμία αλλαγή, εφόσον δε ζούμε σε μια χώρα όπως η Αμερική, όπου οι αποφάσεις της δικαιοσύνης επιβάλλουν πολιτική. Επιστολές, διαμαρτυρίες και καταγγελίες είναι εξίσου αναποτελεσματικές, εάν δεν υποστηρίζονται από μια μεγάλη ομάδα ψηφοφόρων. Εδώ, η μόνη μας λύση είναι να μαζευτούμε αρκετοί, ώστε να πείσουμε τις αρχές πως αντιπροσωπεύουμε ένα σημαντικό ποσοστό ψήφων. Μόνο εάν νιώσουν πως κινδυνεύουν να χάσουν ένα σημαντικό μερίδιο του εκλογικού σώματος, οι δημοτικοί και εθνικοί μας αντιπρόσωποι θα κινηθούν για να αλλάξουν την κατάσταση, να προστατεύσουν τα δικαιώματά μας. Ακόμη και τότε, θα πρέπει να πιέσουμε για να εφαρμοστούν οι εξαγγελίες, οι διακηρύξεις και οι τυχόν νόμοι και διατάξεις.

Έχουμε πολλή δουλειά....

.